آثار سیاستهای منطقهای روسیه بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران
آثار سیاستهای منطقهای روسیه بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران
برای توضیحات بیشتر و دانلود کلیک کنید
- آثار سیاستهای منطقهای روسیه بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران
چکیده:
فروپاشی شوروی روابط منطقهای و بین‌المللی را وارد مرحله تازه‌ای کرد و موقعیت، نقش، اعتبار، جایگاه و سیاست خارجی بسیاری از کشورها را دستخوش دگرگونی نمود. به دنبال فروپاشی شوروی وتشکیل فدراسیون روسیه، محیط امنیتی و شرایط ژئوپلیتیکی ایران نیز تحت تاثیر قرار گرفت. باعنایت به اهمیت این تحولات، بازشناسی سیاستهای منطقهای روسیه و تاثیر آن بر امنیت ملی ایران در مقاله حاضر موردتوجه قرار گرفته است. بر این اساس، ابتدا آثار فروپاشی شوروی بر منطقه آسیای مرکزی و قفقاز برشمرده شده و سپس سیاستهای منطقهای روسیه زیر دو عنوان امنیت‌زا (هم‌سو با منافع و امنیت ملی ایران) و امنیت زدا (در تعارض با منافع ملی ایران) بررسی گردیده است.
کلمات کلیدی:
علوم سیاسی
جایگاه و سیاست خارجی
سیاستهای منطقهای روسیه
امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران
مقدمه
فروپاشی شوروی در سال 1991 میلادی پایان دوره‌ای حساس و مهم از تاریخ جهان و روابط بین‌الملل بود که تحت عنوان دوران جنگ سرد و یا دوران دوقطبی خوانده می‌شد. در عین حال این تحول سرآغاز برهه‌ای دیگر محسوب می‌گردد که دارای پیچیدگی و ابهامات زیادی است، از این رو روابط حال و آتی کشورها را در بوته‌ای از ابهام قرار داده است. در این تحول ساختار سیاسی، نظامی و اقتصادی جهان دچار دگرگونی گردید و تولد جهانی نو را با نظمی جدید زمینه‌ساز شد. پی‌امد دیگر این تحول، تغییر ودگرگونی کم و بیش در جایگاه، موقعیت، نقش و قدرت ملی کشورهای جهان بود.
پی‌امد جابه‌جایی، دگرگونی و تغییر در جایگاه و نقش کشورها و بالتبع تغییر و تحول در سیاست‌ها و اهداف و منافع ملی، تحول در محیط امنیتی کشورها، روابط هر کشور با کشور دیگر، نوع نگاه هر کشور به منطقهای از جهان و یا تحول در نگرشهای جهانی بوده است. تقریبا هیچ کشوری از این قاعده مستثنی نیست؛ زیرا اصولا همه کشورهای جهان به دو گروه عمده کشورهای اثرپذیر و یا اثرگذار در سلسله مراتب تحولات و تغییرات قابل تقسیم‌اند. بنابراین، پایان دوران جنگ سرد و آغاز این تحول ژرف و عمیق در جهان و صحنه روابط بین‌الملل سرآغاز تغییر در جایگاه‌ها و موقعیت‌ها و بالتبع نقطه آغازین نگرشهای جدید کشورها به محیط امنیتی خود، سیاست خارجی خود و بالاخره بازنگری روابط کشورها با منطقه و جهان است.مسئله مهم آنکه نقطه شروع این تحول بزرگ کشور اتحاد شوروی سابق و همسایه بزرگ و قدرتمند ایران بوده است که اینک فدراسیون روسیه خوانده می‌شود.
فهرست مطالب
آثار سیاستهای منطقهای روسیه بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران1
چکیده2
مقدمه3
وضعیت کنونی روسیه4
آثار فروپاشی شوری در آسیای مرکزی و قفقاز7
1.پیدایش واحد‌های ناپایدار سیاسی در منطقه7
بحران‌های مرزی و اختلافات سرزمینی در آسیای مرکزی و قفقاز9
ابهام در ساختار سیاسی11
تعارضات قومی12
بحران سیاسی و اجتماعی13
پیدایش جوامعی با اقتصادهای ضعیف14
اهداف و سیاستهای روسیه در خزر16
فروپاشی اتحاد شوروی وتشکیل فدراسیون روسیه20
تضاد منافع روسیه و ترکیه23
برخورد منافع روسیه واسراییل24
جهت‌گیریهای مشترک ترکیه و اسراییل در آسیای مرکزی و قفقاز25
نقش روسیه در کنترل منازعات منطقه‌آی و بحران‌های قومی27
سیاستهای امنیت‌زدای روسیه29
بنیادگرایی اسلامی به عنوان یک تهدید29
نگرش سطه طلب روسیه به منطقه31
سیاستهای معبری31
نگاه ابزاری روسیه به ایران32
نگرش تردیدآمیز مسکو به تهران34
سیاستهای روسیه در خزر35
انعطاف در برابر گسترش حضور و نفوذ آمریکا و غرب در منطقه آسیای مرکزی و قفقاز37
نتیجه‌گیری39